 |
| Foto de archivo |
O CURA
Don Justo Pelaio Rendueles Magdalena, naceu en Terras de
Doiras, perto de Boal das Asturias, fillo de nai tecedora e amañadora de corpos
e de pai mineiro en Cabaña Quinta. O seu tio avó, por parte de nai, Don Remigio
María Magdalena Loureiro, capelán da feligresia de Navia de Luarca, natural de
Lindín, estivo sempre pendente da familia da sua sobriña Conchita, sobor todo,
porque ila non gozaba de moita saude e tiña os meniños xemelgos, Justo e
Carmina, xa que o home andaba todo ano
de picador pola mina e fora dela.
A Monseñor Remigio, despois dun tempo,
trasladárono ao posto de Vicario da Catedral de Mondoñedo e, ao tempo,
nomearono xefe espiritual e administrador do Convento de Clausura Las Escravas
do Noso Señor.
Justito era un neno moi sensibel, amigo de ir
a escola, rillador de pizarros de tanto escribir
o seu nome e os números ata o
dez, cuspir na pizarra e lÍmpala coa manga do xersei ; pasaba os seráns con ista teima sentado na
pedra ferreal do paso da porta, xunto a il o gato mouro Machin e o canciño
Trosqui, rosmón e regañando os dentes,
co pelo do lombo alporizado e o rabo agachado antre as pernas traseiras de cada
pouco aos camiñantes que non o coñecian, sempre a falsa, rillaballes nas
madreñas e nos calzóns, logo fuxía aguchándose das pedradas do atacado.
Un bó día,
Remigio, presentouse na casa da sobriña para dicirlle que Justito tiña a oportunidade de ingresar
interno no seminario de Mondoñedo, pois xa falara co rector, Don Eustaquio Garaicochea del Rio
e só quedaba unha praza.
Justito asomou pola porta
escoitando a conversa, tirou ca pizarra e foise apreixar as senaugas da
nai metendo o nariz a altura da engua e polo baixo decía: Eu quero ir mamá, góstame vestir coma o
tio. O neno, máis dunha vez, puñera
o vestido de loito da nai, cubríra a
cabeza co velo da misa e cruzando as manciñas enrriba da petrina envolvidas co
rosario de boliñas mouras rezaba, boeno
rezar non sabía, rosmaba coma o Trosqui, era visto que levaba sangue de cura.
Chegou o día e marchou co tío para Mondoñedo.Só
viña a sua aldea Lagüena de Doiras , agora afogada polo encoro, nas vacacións
curtas do Nadal e no verán ao rematar o curso.
No tempo preciso, saiu cura, sempre lle valeo
ser da familia de Don Remigio. Ordenouse o día 14 de Abril de 1931,
cando se proclamou a Segunda República , vaia coincidencia. Estiveron no acto
de ordenación, presidido polo vispo, Monseñor Francisco Manoel Azpeita de
Tarancón, os pais, irmá, veciños e o
padrín Pancho, a madriña morrera,
O padriño, Pancho Villa Hernández, amigo do pai de
tódala vida, xa dende a mile no Sáhara, tamén picador, túzaro e forte xa non
falemos, se por casualidade se atopaba
co oso , iste torcíalle o camiño. Nunha
barrincada dunha galería quedou enterrado unha semán xunto a outros
cinco, todos morreron menos íl, cando o
sacaron a luz o primeiro que fixo foi arrodillarse e ollando ao ceo púxose a
rezar, só sabía encetar o Ave María e ao
tempo repetía unha e outra vez que o salvara
Pelaio, que entrara dacabalo e coa
espada rachou as rochas e furou no carbón ata que poido ver o día, mentras a
Santina andaba cunha candea alumándolle a galeria para que virá a saida. Dende
aquela amoleceu un pouco, tódolos os domingos ía a misa, cada tres meses
andando a Covadonga e só picaba na mina pois os picoteos na carne de fora
deixounos para sempre, decía cos estoxara.
Cando o 2 de Agosto de 1906 naceu o neno, día de San Justo Martir, houbo
que engadirlle o segundo nome de Pelaio, turrou Pancho ata conseguilo, pola
devoción que lle tiña ao guerreiro e non houbo maneira de sacarllo dos miolos. Mon,
pai do neno non logrou convecelo, ata chegou a dicirlle: “Pro Panchiño como non
recapacitas e non trocas Pelaio por Pancho, pois o apelido Villa non vai levalo
e xa non tera tantos problemas na vida como tí tiveches , non te lembras das
trifulcas que tiveches na mile e tamén na mina
cando para envinagrarte che decian: “Ándale Panchito, invitas a un
tequila y luego vamos a las chingadas antes de hacer la revolución”.
Pensa home pensa ¡, logo mofareanse díl e diranlle, abofé se luciron
os teus padriños. Quedouse
pensando unha semán, pro non houbo forma de reviralo.
Unha vez cura, nos rexistros da diócesis,
só figura Justo P., porque a profesión de crego non é de guerreiro de
espada contra mouros é de guerreiro só para salvar ialmas, según os canónes
eclesiásticos. Tampouco se lle pode chamar Justito, menosprecia ao Santo Justo
martir.
Don Justo, ao paso dos anos foi collendo
confianza co mundo real, de crego en Taramundi durante dous anos, tivo a sorte
de que Taramundí de Asturias, co
carballón, sen turistas, non tiña Principado,
nen gaitas e o que si presumía dunha casa retoral ampla, ben feita e nun punto
de vixia envidiable. Ademáis, Taramundí unhos dias era il mesmo con propoia
identidade, outros era Puentenuevo da Galiza, cousas que ocurren cando as
fronteiras non están craras e os marcos poideran ter pés, pois si pasas
Mousende cara a Conforto, dices: “Góstoche nena, vou para ahí axudarche a
coidar o gando”; e si non pasas: “Te gusto nia, voy ahi y te axudo a choer les
vaques” . Aquí está craro o dito:
Entre Pinto e Valdemoro.
Anterior ao cura Don Justo e a irmá
Aurelia de San Vicente de Vilameá,
o noso Justo P. poido elixir parroquia, pois tiraballe ista zoa,
non para vivir na retoral, cubriu a praza
e foise para unha casiña de Piegalvo ca sua nai Conchita que tiña achaques de memoria, xa non tecía, nen
amañaba corpos, calcetaba algunha media de lá para as zocas e zocos solados,
reforzadas no calcañal e na punteira, pois a madeira rillaba moito onde se
facía forza co pé.
O cura exerceu como pastor de Deus, como home sen sotana, como
xogador de taberna e bebedor de viño cos parroquiáns, como defensor da
liberdade dos homes e cando lle peteo, caladiño, foise de Piegalvo
convirtíndose nun fuxido máis.
