Entrevista realizada por Santiago Coladas-G. García
Nesta nova entrega de entrevistas, hoxe tócalle a primeira muller: María Josefa Amalia García
Rodríguez (A Pontenova, 1943), profesora de Literatura e residente en Madrid, filla de Segismundo García e Josefiña Rodríguez.
Marixefa: Debería decir antes que nada
que, aínda pretendendo respetar a norma xeral do Galego, preferín darvos as respostas no rexistro popular local que
aprendín e usei sempre para falar cos meus pais, irmaos e resto da miña
familia, amigos e veciños da Ponte.
Aquel galego nado do corazón que oín brotar da boca da miña abuela Pepa de
Manuel de Lugo, conselleira e compaña dos meus primeiros pasos na vida, e dos meus máis achegados. Este rexistro, en
ocasiós, e mui vacilante, como se pode ver máis adiante, porque, entre outras
razós, non concluín os meus estudos en Galicia, nin tuven a sorte de exercer
aquí a miña profesión.
Pontenova.es: ¿En que pobo concreto do concello naciche e
como lle chaman á casa da túa familia?.
Nacín na Pontenova, na casa dos
meus avós e dos meus pais, conocida como a Droguería, ou ben como a casa de
Manuel de Lugo, o meu abuelo materno. A casa nadal familiar do meu pai foi a de
Capellán.
Pontenova.es: ¿A que escola fuche de tantas que había antes
no noso municipio?, ¿Recordas quenes foron os teus maestros e algúns dos
compañeiros da túa “quinta”?.
Fun a Escola de Goios, co meu pai,
que era o mestre titular, exemplar para min tanto no orden persoal como na
profesional. Estudei con él, que me preparou hasta 2º de Bacharelato.
Lembro dunha maneira moi sinalada
a subida da costa de Goios co meu pai, meu irmao Manolo e a miña prima
Conchita camiño da escola. Entre os
compañeiros que recordo, todos na miña memoria, destaco a Elías e Gabriel de
Ramallal, Paquín de Vale, a sua irmá; a Arcadia, Suso e Pepe de Modesto e Luís, Amparín, Froilán, Paulino,
etc., etc. Tamén recordo a Pepe de Aurelia, a Conchita, a Antonio, Aurorita de
Gasolín; a José Mari, Rubén, Rosarito e María Dolores; a Marinita e Juan
Carlos, meus veciños.
Pontenova.es: ¿Cantos anos tiñas cando marchache
definitivamente da Pontenova e cales foron os motivos?
"Definitivamente"
e "marchar" son verbas que
non quero usar: Sempre volvo. Necesito sentir o rumor do río; contemplar
as penas do Castelo; necesito mirar o laranxo que plantou meu abuelo Manuel na
horta da casa vella. Ahora ben, o día que mudei de casa foi despois de casarme
para instalarme en Madrid, donde aínda vivo.
A primeira vez que salín da Ponte tiña once anos. Mandáronme
a estudar para prepararme o mellor
posible para o camín da vida. Unha vez terminado o ensino primario, marchei
a seguir estudos interna no colexio das Josefinas de Lugo. Terminados os
primeiros cursos, fun para o colexio das Teresianas de León, donde cursei o
resto do Bacharelato e Preuniversitario; a continuación, cursei os estudos
comunes de Filosofía e Letras na Universidade de Santiago de Compostela.
Concluídos estos matriculeime na Universidade Complutense de Madrid, donde
cursei na sua Facultade correspondente a
especialidade de Filoloxía Románica e os posgrados de Investigación e
Didáctica.
Pontenova.es: ¿En que cidades residiche durante todos estos
anos e en cal estás asentado na actualidad?
Do devandito dedúcese: Lugo, León,
Santiago de Compostela e Madrid. Nesta última formei, con moita ilusión, unha
familia da que me sinto orgullosa, que penso que non merezo e donde desempeño,
coa maior entrega que podo, a miña profesión.
Pontenova.es: ¿Cal é a túa profesión?.
Son profesora de Lingua Española e
Literatura. Dediqueime a esta actividade do ensino nada máis acabar a carreira.
Na actualidade teño o honor de dirixir, desde fai vintecatro anos, un
prestixioso instituto de Madrid, o San Isidoro de Sevilla, sito na ciudad universitaria da Complutense.
Pontenova.es: ¿Qué recordos tes máis frescos da túa
xuventude na Pontenova?
Son tantos en tan
densos que cómo elexir...Pero, por dereito, os familiares. Aquelas festas do
Nadal e do Entroiro na casa de Capellán
coa familia ao completo. Lembro o aroma
do pan recen feito na panadería do meu tío Jesús. Os vermús dos domingos, en
familia, que tomaba co meu pai e co meu tío Matías no café de Gasolín ou no de
Miguel. E a miña boda con Esteban na parroquia da Pontenova naquela tarde
nevada de un día alonxado de Nadal. Tamén a primeira vez que puxen a cada un
dos meus tres fillos en contacto coa terra que me vera nacer a min.
En canto a amistades,
desde nena foron moitas e variadas; pero unha lembranza muy antiga e a de aquel
obradoiro de costura para muñecas que formábamos na casa de Regos, Marita,
Teresita i eu baixo a sabia e atenta mirada e consello de doña María. Lembro
tamén a visita de aquelas amigas miñas francesas, Marie Antoinete y Odile, que
por aquelas datas, fora casi un acontecemento.
Cómo esquecer os baños nos pozos
de San Briz e da Ola, no noso "pai" Eo. O Catecismo na parroquia de
Vilameá , donde daba a doctrina o crego don Xusto. Aquelas noites meigas das
fogueiras de San Xoan...Si os grilos do campo de Muruais, que nosoutros
andábamos a coller de pícaros, poideran falar, narrarían millor os pequenos
feitos, grandes daquela para nos, que iban construindo a nosa intrahistoria.
Aquelas festas, con merenda, no campo de Saldoira ou na capela de San Briz. As
escapadas, no Rápido, a Praia dos Castros.
Por ter estado interna
durante a maior parte da miña infancia e adolescencia, padecín de moita morriña
do pobo e das suas xentes. Detalles que destaco en este botar de menos: o rumor suave do río nas
noites desde a miña cama; o pitido do tren da mina polas mañás. A contemplación das penas do castelo no monte
da Mina. Añoro as tertulias xuveniles cos meus primos e coas tías na casa de
Capellán. A presencia cariñosa, serena e
firme da miña nai...a bulla, as risas e
as preocupaciós dos meus irmaos nos anos mozos...
Pontenova.es: ¿Volves con frecuencia pola terra que te viu
nacer? e ¿Cando ves en que acostumbras a pasar o tempo?.
Antes eran mais frecuentes e persistentes as voltas, cando
vivían pais e tíos e os pícaros eran máis novos. Ahora menos, pero para min e
sagrado o retorno a casa, al menos duas veces o ano. Teño necesidade de
rencontrarme coas miñas raices. Sinto a saudade de familia e veciños e intento
saciala como podo.
Pontenova.es: ¿Continúas tendo vínculos dalgún tipo na zona?, ¿Cales?.
Por suposto que me sinto
vinculada, aínda hoxe, a todo o que supuxo unha parcela ineludible da miña vida. E para min tan esencial que sempre
volvo, a pesar de que apena moito as faltas que notas na familia e nos amigos.
Pero procuro cultivar mellor os que van quedando.
Pontenova.es: ¿Qué foi aquelo que baixo o teu punto de vista
cambiou máis na Pontenova (para ben ou
para mal) desde os teus anos mozos ata o día de hoxe?
Para mal, a xente xoven que se ve precisada a marchar do
pobo para mellorar vida. A falta que se nota no soporte e ampliación da
industria do comercio e do sistema de saúde. Apertura de novos camiños para dar
resposta as novas necesidades...E para ben, a melloría que se nota nas
infraestructuras básicas : fornos, pontes, encauzamento do Eo, urbanismo,
parques, etc.
Pontenova.es: ¿Sigues a actualidade do pobo habitualmente? e
¿Conocías a nosa páxina web?, ¿Qué che parece?.
Sigo as secciós rexionales dos grandes periódicos da
nación e, desde logo, a páxina Web que con tanto mérito mantedes; e unha
verdadeira delicia consultala e repasar as novas e fotografías de todo tipo que acercades a
xente que vivimos alonxados. A mais de agradecervola temos que pedirvos que a
manteñades e a enriquezcais. E un medio
de comunicación impagable.
Pontenova.es: Vivindo na capital de España, ¿Qué é aquelo
que máis botas de menos do Norte e en especial de Galicia e porqué?.
A familia, sin dudalo; a paisaxe,
as persoas, as cousiñas... Chegar e non ver a os meus, a miña mai na tenda, os
meus tíos, a tantos amigos que xa faltan, de entrada e moi duro. Botas de menos
o percorrer do río, o verdor do campo e hasta a cercanía do mar. As néboas e as
chuvas. Todo.
Pontenova.es: Xa por último, a nosa última pregunta habitual
nesta sección, ¿Poderíasnos contar algunha anécdota que che ocurrise que teña
algo que ver ca Pontenova?
